Ăn dặm là cột mốc quan trọng đánh dấu hành trình lớn khôn của trẻ. Tuy nhiên, không ít ba mẹ – đặc biệt là những người lần đầu nuôi con – thường mắc phải một số sai lầm khi cho trẻ ăn dặm khiến bé biếng ăn, tiêu hóa kém hoặc chậm tăng cân. Cùng tìm hiểu 6 sai lầm phổ biến nhất và cách khắc phục để giúp bé yêu ăn ngon, hấp thu tốt và phát triển toàn diện nhé!
1. Cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn
Nhiều ba mẹ nghĩ rằng cho bé ăn sớm sẽ giúp con nhanh lớn, nhưng trên thực tế, thời điểm ăn dặm phù hợp là khi bé được khoảng 6 tháng tuổi.
Lúc này, hệ tiêu hóa của trẻ đã tương đối hoàn thiện để tiếp nhận thức ăn ngoài sữa. Nếu ăn dặm trước 4 tháng, bé dễ gặp rối loạn tiêu hóa, còn nếu quá muộn, trẻ sẽ thiếu hụt dinh dưỡng và chậm làm quen với thức ăn mới.
Vì vậy, hãy quan sát dấu hiệu sẵn sàng ăn dặm như: bé biết giữ đầu thẳng, có thể ngồi vững, tỏ ra hứng thú khi nhìn người lớn ăn, hay mút tay liên tục.
2. Bỏ qua giai đoạn làm quen với thức ăn
Một sai lầm khá phổ biến là ba mẹ quá nôn nóng, cho bé thử ngay nhiều loại thực phẩm hoặc nêm nếm quá đậm. Thực tế, bé cần được làm quen từng bước – bắt đầu từ bột ngọt (bột gạo, rau củ nghiền) rồi mới chuyển dần sang bột mặn và thức ăn thô. Điều này giúp bé thích nghi dần với mùi vị tự nhiên của thực phẩm và hạn chế nguy cơ dị ứng.
3. Ép bé ăn hoặc tạo áp lực khi ăn
Một trong những nguyên nhân khiến bé biếng ăn là việc bị ép ăn. Khi ba mẹ cố gắng “năn nỉ, dọa nạt hay mở video dụ bé”, trẻ dễ hình thành tâm lý sợ ăn, ăn chỉ để đối phó chứ không thực sự đói.
Giải pháp là hãy để bé chủ động khám phá bữa ăn, khuyến khích bé tự xúc (ăn dặm tự chỉ huy – BLW) và duy trì không khí vui vẻ trong mỗi bữa ăn.
4. Thức ăn đơn điệu, thiếu đa dạng
Một sai lầm khác là cho bé ăn đi ăn lại vài món quen thuộc vì “bé thích món đó”. Tuy nhiên, chế độ ăn như vậy dễ khiến bé thiếu hụt dưỡng chất, đặc biệt là sắt, canxi, vitamin D và chất béo tốt.
Ba mẹ nên xây dựng thực đơn ăn dặm cho bé đa dạng, kết hợp nhóm tinh bột, đạm, chất béo, rau củ và trái cây mỗi ngày. Ngoài ra, việc thay đổi cách chế biến (hấp, luộc, nướng, nghiền) giúp bé hứng thú hơn với món ăn.
5. Không chú ý đến độ thô và kết cấu thức ăn
Giai đoạn đầu, thức ăn mềm là cần thiết, nhưng nếu kéo dài việc xay nhuyễn quá lâu, bé sẽ không có cơ hội tập nhai – nuốt đúng cách, dễ dẫn đến biếng ăn hoặc kén ăn sau này.
Mỗi giai đoạn, bé cần độ thô khác nhau để rèn kỹ năng nhai nuốt. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại giữ mãi thức ăn quá nhuyễn, khiến bé lười nhai và dễ bị sặc khi chuyển sang đồ thô. Hãy tăng dần kết cấu từ mịn → nghiền → cắt nhỏ → miếng to, phù hợp theo độ tuổi. Việc này vừa giúp phát triển cơ hàm, vừa hỗ trợ ngôn ngữ của trẻ.
Ví dụ từ 7–8 tháng tuổi, mẹ nên cho bé làm quen với thức ăn thô hơn, có độ lợn cợn nhẹ để rèn phản xạ cơ hàm.
6. Bỏ qua trải nghiệm tự ăn – “ăn dặm kiểu chỉ đút”
Nhiều ba mẹ sợ bé làm bẩn hoặc nghẹn nên chỉ cho ăn bằng thìa. Tuy nhiên, việc để bé tự cầm nắm và khám phá thức ăn không chỉ giúp trẻ hứng thú hơn mà còn phát triển khả năng vận động tinh, phối hợp tay – mắt và tự lập sớm hơn.
Ba mẹ có thể kết hợp phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (BLW) bằng cách cho bé thử cầm bánh gạo, rau củ hấp mềm, trái cây cắt nhỏ, vừa an toàn vừa giúp trẻ chủ động hơn trong mỗi bữa ăn.
Luôn duy trì bữa ăn vui vẻ, không ép buộc và lắng nghe nhu cầu thật của con.
Sai lầm khi cho trẻ ăn dặm là điều hầu như ba mẹ nào cũng từng gặp, nhưng chỉ cần điều chỉnh một chút, hành trình ăn dặm sẽ trở nên nhẹ nhàng và thú vị hơn. Hãy để thời gian bên con trong mỗi bữa ăn trở thành khoảnh khắc kết nối yêu thương, giúp bé phát triển khỏe mạnh – và mẹ thì an tâm hơn mỗi ngày.
===> Xem thêm: Làm thế nào để cho trẻ ăn dặm những món mới dễ dàng hơn?
